Akademia Sztuk Pięknych - niespełniona idée fixe Stanisława Augusta (wideo)
Powołaniu Akademii Sztuk Pięknych oraz królewskiemu Gabinetowi Rycin poświęcony był wykład Jolanty Małgorzaty Talbierskiej z cyklu "Oświeceniowa republika marzeń", który odbył się 18 stycznia 2017 r. Pałacu na Wyspie
Po objęciu tronu przez Stanisława Augusta jego kolekcjonerskie pasje i zainteresowanie sztuką przestały być prywatne, stając się państwowymi i monarszymi. W kraju nie istniało praktycznie życie artystyczne, brakowało odpowiednich uczelni, a nieliczna garstka polskich artystów nie była w stanie podołać planom króla. Stąd potrzeba zatrudnienia artystów zagranicznych, którzy nie tylko potrafiliby wykonać bieżące zamówienia królewskie, ale także byliby zdolni wyszkolić kadrę młodych artystów krajowych.
Tadeusz Mańkowski nazwał ten szeroko zakrojony program misją kulturalną, której związków należy się dopatrywać między innymi w idei powstania Akademii Sztuk Pięknych i z projektowanym przez Michała Mniszcha, doradcę króla do spraw nauki i kultury, Musaeum Polonicum oraz Universitas Scientiarum.
Artystyczny mecenat Stanisława Augusta, o wymiarze mecenatu państwowego, którego jednym z głównych zadań stać się miało wykreowanie sztuki narodowej, potrzebował właściwego wsparcia. Wyjątkową rolę w tym programie miał odegrać królewski Gabinet Rycin, gdzie gromadzono rysunki artystyczne i architektoniczne, ryciny oraz ilustrowane rysunkami i rycinami woluminy. Obok funkcji reprezentacyjnej kolekcji monarszej odgrywał on istotną rolę jako zaplecze artystyczne dla zamkowej Malarni i Skulptorni, źródło wzorów i pomysłów sztuki europejskiej.
Gabinet Rycin - mimo ogromnych strat poniesionych podczas II wojny światowej - jest dzisiaj jedyną kolekcją artystyczną Stanisława Augusta, która zachowała swój pierwotny wygląd.
Jolanta Małgorzata Talbierska - dr hab., historyk sztuki, bibliotekarz dyplomowany, od początku działalności zawodowej związana z Uniwersytetem Warszawskim, od 2007 r. kierownik Gabinetu Rycin, a od 2013 r. dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Jej zainteresowania badawcze obejmują m.in. sztukę nowożytną, historię grafiki i rysunku szkół europejskich XV-XX wieku, techniki rysunkowe, graficzne i fotochemigraficzne, metodologię i terminologię grafiki i rysunku, ikonografię nowożytną, tradycję antyczną w sztuce, historię ilustracji książkowej oraz historię kolekcjonerstwa. Poza pracą naukową prowadzi działalność dydaktyczną, m.in. w Instytucie Historii Sztuki UW, Instytucie Archeologii UW, Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk oraz na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
Autorka ponad 800 publikacji naukowych, w tym siedmiu książek, m.in. Stefano della Bella 1610-1664. Etchings from the Collection of the Print Room of the Warsaw University Library (2001), Rembrandt. Ryciny i rysunki ze zbiorów Gabinetu Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie (2004), Grafika XVII wieku w Polsce. Funkcje, ośrodki, artyści, dzieła (2011). Członek Rady Muzealnej Muzeum Łazienki Królewskie, Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, International Advisory Committee of Keepers of Public Collections of Graphic Art oraz Directors’ Board w Consortium of European Research Libraries International Council of Museums.
