Biały Domek i Wodozbiór odzyskają blask. Projekt zyskał dofinansowanie

Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Wawer, dyrektor Łazienek Królewskich i wicepremier prof. dr hab. Piotr Gliński, fot. Paweł Czarnecki

Muzeum Łazienki Królewskie otrzymało dofinansowanie na prace konserwatorsko-remontowe w Białym Domku i Wodozbiorze. Uroczystość podpisania umowy odbyła się 6 marca 2017 r. w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Umowę na dofinansowanie projektu "Źródła przemian. Ochrona i udostępnienie historycznego dziedzictwa Łazienek Królewskich. Konserwacja i remont Białego Domku oraz Wodozbioru wraz z zabytkowym ogrodem w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie" podpisali prof. dr hab. Piotr Gliński, wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego, oraz prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Wawer, dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie.

Koszt projektu wynosi 16 583 708,07 zł - w tym 10 655 784,63 to środki przyznane przez resort kultury z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, zaś kwota w wysokości 2 663 946,17 zł pochodzi z MKiDN.

Prace w Wodozbiorze rozpoczną się we wrześniu 2017 r. i potrwają do końca maja 2018 r. W tym czasie w obiekcie wymienione zostaną: pokrycie dachu, drewniana konstrukcja stropu, stolarka okienna i drzwiowa, schody wewnętrzne, podłogi oraz posadzki. Wyremontowane będą też dziedziniec wewnętrzny oraz instalacje grzewcze i elektryczne. Obiekt zostanie ponadto dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Po remoncie Wodozbiór odzyska dawną świetność i powstanie w nim nowa przestrzeń wystawiennicza.

Prace w Białym Domku ruszą w listopadzie 2017 r. i potrwają do marca 2019 r.  Konserwacją objęte będą: elewacja, okna, wnętrza, polichromie, tynki sufitów, podłogi, kominki oraz drewniane dekoracje. Naprawiony zostanie dach i schody, a piwnice zabezpieczone zostaną przed wilgocią. Zabytek zyska zabezpieczenie przeciwpożarowe, nowe instalacje sanitarne i dostosowanie do potrzeb osób z niepełnosprawnościami (pętla indukcyjna, podnośnik).

Po zakończeniu prac cały obiekt udostępniony zostanie zwiedzającym - oglądać w nowej aranżacji można będzie królewskie apartamenty na parterze, a także pierwsze piętro. Atrakcją będzie innowacyjna przestrzeń edukacyjna.

Nowe oblicze zyska również ogród otaczający Biały Domek. Wyremontowana zostanie m.in. fontanna i odświeżone zostaną ścieżki dla spacerowiczów, powstaną też czytelnie plenerowe.

Prace konserwatorsko-remontowe w Białym Domku i Wodozbiorze to kolejny etap rewitalizacji Łazienek Królewskich. Proces ten zaczął się w 2010 r. Od tego czasu blask odzyskały już najważniejsze obiekty królewskiej rezydencji: Pałac na Wyspie, Stara Oranżeria i Pałac Myślewicki. Prace konserwatorskie objęły też cenne kolekcje malarstwa, rzeźby i grafiki. Odnowiono również część historycznego ogrodu Muzeum. W sumie program rewitalizacji kosztował ponad 130 mln zł i został sfinansowany m.in. z Funduszy Europejskich, Funduszy Norweskich, środków MKiDN oraz NFOŚiGW.

Architektoniczne świadectwo

Biały Domek, znajdujący się pobliżu Wodozbiór, a także otaczający oba zabytki historyczny ogród stanowią niepowtarzalne świadectwo architektonicznej spuścizny klasycyzmu i oświecenia. Biały Domek wybudowany został w latach 1774-1776 według projektu Dominika Merliniego. Jest to pierwsza budowla Łazienek Królewskich, która powstała od podstaw na zlecenie króla Stanisława Augusta. Należała do kategorii maisons de plaisance - podmiejskich willi przeznaczonych na letnie mieszkanie. Rezydencję łączono z zamieszkującymi ją kobietami: siostrami króla Ludwiką Zamoyską oraz Izabelą Branicką, a także Elżbietą Grabowską, według legendy morganatyczną żoną Stanisława Augusta. W latach 1801-1805 przebywał tam król Ludwik XVIII, będący w Polsce na wygnaniu.

Biały Domek jest lekką bryłą harmonijnie wpisującą się w otaczający ogród. W obiekcie zachowała się oryginalna, szachulcowa konstrukcja ścian piętra, dekoracja elewacji, a także historyczny wystrój XVIII-wiecznych wnętrz. Na uwagę zasługują groteski Jana Bogumiła Plerscha z Sali Jadalnej, które są pierwszymi tego typu dekoracjami malarskim na ziemiach polskich, czy też XVIII-wieczne tapety w Pokoju Bawialnym, a wśród nich tapety importowane z Chin, obrazujące europejskie faktorie handlowe w Kantonie i sceny z życia Chińczyków.

Wodozbiór to pawilon ogrodowy, który pełnił niegdyś rolę zbiornika wodnego, zasilającego sąsiednie obiekty i fontanny. Ma nie tylko unikalną wartość artystyczną, ale i historyczną jako świadectwo dawnych rozwiązań technicznych. Pawilon zbudowany został w XVII w. za czasów pierwszego właściciela Łazienek, Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. W 1777 r. zyskał charakterystyczną, okrągłą formę, zaś w 1823 r., za sprawą architekta Chrystiana Piotra Aignera, unikalną dekoracyjną oprawę, która nawiązuje do rzymskiego grobowca Cecylii Metelli. Obecnie Wodozbiór częściowo pełni swoją historyczną funkcję, zbierając wodę z podnóża okolicznych wzgórz.

Biały Domek, fot. Paweł Czarnecki
Wodozbiór, fot. Paweł Czarnecki
Wodozbiór, fot. Paweł Czarnecki
Wnętrze Wodozbioru, fot. Paweł Czarnecki