"Przysięga Witolda" - kto jest kim na obrazie Jana Styki?

Dowiedz się, jakie ważne, historyczne postacie zostały uwiecznione przez Jana Stykę na obrazie "Witold przysięga zemstę Krzyżakom na tle płonącego Kowna". Artysta w symboliczny sposób nawiązał do heroicznych dziejów Litwy, państwa z wielowiekową tradycją, której istotną częścią są dokonania wielkiego księcia Witolda.

Na obrazie książę przedstawiony został w otoczeniu kilku czołowych przedstawicieli dynastii Giedyminowiczów, władającej Litwą od końca XIII w., z której wywodzą się Jagiellonowie. Wśród nich jest Jagiełło, stryjeczny brat Witolda, który w 1386 r. został królem Polski. Sojusz tych dwóch wielkich wodzów i polityków zapewnił Litwie i Polsce zwycięstwo nad Krzyżakami.

Wojownik żmudzki (1)
Żmudź stanowiła zarzewie konfliktu pomiędzy Litwą i obiema gałęziami Zakonu Krzyżackiego: pruską i inflancką. Była celem nieustannych niszczycielskich wypraw krzyżowców. Żmudzin przedstawiony jest w charakterystycznym łuskowym pancerzu; w bardzo podobnym Matejko sportretował Jana Žižkę z Trocnowa na obrazie "Bitwa pod Grunwaldem".

Zygmunt, syn Kiejstuta (2)
Po śmierci Witolda (1430) stoczył ze swoim stryjecznym bratem Świdrygiełłą zaciętą wojnę o panowanie nad Litwą; jej kulminacyjnym punktem była przegrana przez Świdrygiełłę bitwa pod Wiłkomierzem (1435). Głowę Zygmunta zdobi nieco fantazyjny hełm, zainspirowany zapewne postacią Matejkowego Domarata z Kobylan uwiecznionego na obrazie "Bitwa pod Grunwaldem". W ręku chorągiew z wizerunkiem Pogoni, która towarzyszyła Litwinom przynajmniej od drugiej połowy XIV w.

Świdrygiełło, syn Olgierda (3)
Jedna z najbarwniejszych postaci epoki, intrygant wielokrotnie zmieniający sojusze i zwolennik pełnej niezależności Litwy. Z pomocą Krzyżaków walczył kilkakrotnie przeciwko Jagielle i Witoldowi. Poniósł klęskę pod Wiłkomierzem (1435).

Kiejstut, ojciec Witolda, syn Giedymina, brat Olgierda (4)
Współrządził Litwą wraz z Olgierdem, był jednym z najzdolniejszych litewskich wodzów. Rezydował w Trokach. Zasłynął z nieprzejednanej postawy wobec Krzyżaków, którzy nazywali go "wściekłym psem". Pod koniec życia skonfliktował się z Jagiełłą i jako więzień Olgierdowiczów zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach.

Olgierd, syn Giedymina, brat Kiejstuta (5)
Wielki książę litewski, najwybitniejszy obok Giedymina i Witolda władca średniowiecznej Litwy. Ugruntował jej mocarstwową pozycję w regionie, skutecznie opierał się Krzyżakom. Współdziałał z rodzonym bratem Kiejstutem. Uznawany jest za jednego z największych europejskich polityków. Rezydował w Wilnie.

Witold, syn Kiejstuta, stryjeczny brat Jagiełły (6)
Wielki książę litewski. Znaczną część swojej politycznej aktywności poświęcił walce z Jagiełłą, której istotą był spór o kształt polsko-litewskiej unii i przyszłość Litwy. Witold był zwolennikiem jej całkowitej niezależności. Prowadził dalekosiężną politykę, angażując się w sprawy ruskie i tatarskie. Był współtwórcą zwycięstwa pod Grunwaldem. Styka namalował Witolda niemal dokładnie tak samo, jak Matejko dwadzieścia lat wcześniej w "Bitwie pod Grunwaldem". Takie nawiązanie wydaje się oczywiste -  w 1410 r. wielki książę wypełnił legendarną przysięgę złożoną pod murami Kowna.

Skirgiełło, syn Olgierda (7)
Był jednym z najbliższych, najbardziej zaufanych i lojalnych współpracowników Jagiełły, pełniąc w jego imieniu szereg misji dyplomatycznych. Negocjował warunki unii polsko-litewskiej, a po koronacji Jagiełły został namiestnikiem Litwy. Styka sportretował go w nowożytnym stroju szlacheckim.

Kapłan pogański (8)
Do końca XIV w. Litwa pozostawała krajem pogańskim, chociaż wiara chrześcijańska cieszyła się tolerancją, istniały kościoły katolickie, a wielu Giedyminowiczów chrzczono - z przyczyn politycznych - w obrządku prawosławnym. Chrystianizację Litwy przeprowadził król Władysław II Jagiełło.

Jagiełło, syn Olgierda, stryjeczny brat Witolda (9)
Wielki książę litewski od 1377 r. i król Polski od 1386 r.; założyciel dynastii jagiellońskiej. Układem z polską szlachtą w Krewie (1385) zapoczątkował unię polsko-litewską. Doprowadził do chrystianizacji Litwy. W polityce zagranicznej skupiony na sprawach krzyżackich. Współtwórca zwycięstwa pod Grunwaldem. Na obrazie przedstawiony jest w szyszaku bizantyjskim i z tarczą-pawężą jeździecką, dwoma charakterystycznymi atrybutami związanymi ze średniowieczną litewską (bałtyjską) wojskowością.

WYSTAWA OBRAZU "PRZYSIĘGA WITOLDA" JANA STYKI