Portret Wincentego Gosiewskiego (?)
- datowanie
- ok. 1650
- rodzaj
- obraz
- technika
- olej
- materiał
- płótno
- wymiary
- 97,5 x 71,6 cm
- data dodania do kolekcji
- 1776
- lokalizacja
- Pałac na Wyspie - Przedsionek, parter
- sygnatury, napisy
- u dołu po lewej czerwony numer galerii Stanisława Augusta 2227 (przetarty) u dołu po prawej czerwony numer inwentarza Zarządu Pałaców Cesarskich – Łazienki 10. (pod nim ślady wytartego czerwonego monogramu lub numeru)
- miejsce powstania
- Warszawa (woj. mazowieckie)
- właściciel
- Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
- identyfikator
- ŁKr 136
Wincenty Aleksander Gosiewski (przed 1620–1662), podskarbi wielki litewski od 1652, hetman polny litewski od 1654; uczestnik wojen z Kozakami w latach 1648–49 i 1651 oraz z Rosją w latach 1654-55; dyplomata, tłumacz i poeta.
Obraz był własnością Augusta Sułkowskiego (1729–1786) w Rydzynie, skąd trafił wraz z grupą przynajmniej ośmiu innych obrazów do galerii Stanisława Augusta przed 1776 […]. Nie znamy okoliczności, w jakich obrazy rydzyńskie trafiły do zbiorów królewskich. Być może były prezentem skłóconego z królem Sułkowskiego, który od 1774 zaczął zabiegać o odzyskanie łask monarchy, jak się okazało – skutecznie, czego potwierdzeniem było ustanowienie ordynacji rydzyńskiej na sejmie 1776 […]. W tym roku portret Gosiewskiego był już wmontowany w supraportę portalu Przedsionka w Pałacu na Wyspie, co widać na rysunku pomiarowym Jana Christiana Kamsetzera z 1776 […].
[…] Kałamajska-Saeed uważa […], że obraz łazienkowski jest wizerunkiem Sapiehy z ok. 1650, który posłużył jako wzór dla Schollenbergera ok. 1670 […], a w 1709 jako wzór dla wizerunku z Kodnia. Obie wersje są tak samo prawdopodobne. Dlatego pozostając przy popartym ponad 200-letnią tradycją określeniu portretowanego, powinno się brać pod uwagę także interpretację zaproponowaną przez
Kałamajską-Saeed. […]
Strój portretowanego Kałamajska-Saeed uważa za ubiór „rotmistrza jazdy lekkiej”, co miałoby wskazywać na Sapiehę, który w 1651 jako rotmistrz chorągwi kozackiej brał udział w bitwie pod Beresteczkiem. Nie wyklucza to jednak Gosiewskiego, który w 1648 także był dowódcą pułku jazdy pod dowództwem Janusza Radziwiłła. […] Przedstawiony strój należałoby raczej traktować jako kompilację rzeczywistych elementów ubioru i uzbrojenia z formami wyimaginowanymi, jak np. niezwykła forma nakrycia głowy.[Zob. D. Juszczak, H. Małachowicz, Galeria obrazów Stanisława Augusta w Łazienkach Królewskich. Katalog, Łazienki Królewskie, Warszawa 2015, kat. nr 127, s. 455–458.]
