Zapraszamy na spotkanie z cyklu "Nasi Wielcy", poświęcone wspomnieniu życia i twórczości Zygmunta Hellwiga, wybitnego polskiego ogrodnika i architekta krajobrazu, w 125. rocznicę jego urodzin.

Zygmunt Hellwig (1899-1958) był jednym z najważniejszych polskich architektów krajobrazu i najbardziej cenionych reprezentantów dojrzałego modernizmu w sztuce ogrodowej, twórcą licznych parków i ogrodów, zasłużonym szczególnie dla Warszawy, wybitnym znawcą roślin i mistrzem kompozycji roślinnych.

Studiował w Wyższej Szkole Ogrodniczej przy Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie, praktykował w ogrodach botanicznych w Paryżu i londyńskim Kew, naukę zawodu rozwijał w Szkole Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Harvarda w Cambridge, Mass. W 1936 r. współorganizował Stowarzyszenie Architektów Ogrodów RP (SAO RP). W ramach Naczelnej Organizacji Technicznej od 1948 r. organizował Sekcję Terenów Zielonych. Zasłynął również jako wybitny znawca roślin. Był propagatorem stosowania na szeroką skalę bylin - w ogrodach i parkach, w krajobrazie otwartym i zurbanizowanym. W okresie międzywojennym prowadził własne szkółki, znane szeroko w Polsce i za granicą.

Ważnym miejscem jego działalności zawodowej była Warszawa. W latach 30. XX w. pracował w strukturach miejskich, projektując i realizując parki publiczne, które istnieją do dziś. W okresie okupacji mocno angażował się w działalność społeczną i konspiracyjną - organizował tymczasowe ogródki działkowe jako pomoc dla mieszkańców Warszawy; prowadził tajny zespół projektowy, który pracował nad przyszłymi stołecznymi parkami; prowadził tajne nauczanie w Liceum im. Księcia Józefa Poniatowskiego. Od 1945 r. aktywnie uczestniczył w odbudowie stolicy, m.in. organizował pierwszą w kraju Pracownię Terenów Zielonych w Centralnym Biurze Projektów Architektonicznych i Budowlanych w Warszawie.

W latach 50. XX w. pracował w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (Katedra Urządzania Terenów Zieleni na Wydziale Ogrodniczym), gdzie uczył studentów - adeptów architektury krajobrazu (wykłady z zakresu kompozycji roślinnych i historii sztuki ogrodowej). Prowadził również szeroką działalność publicystyczną. Od lat 20. XX w. zamieszczał artykuły w dwutygodniku "Ogrodnik" oraz w miesięczniku "Przegląd Ogrodniczy", którego był współredaktorem (w latach 1931-39 oraz po jego wznowieniu w 1949 r. aż do likwidacji w 1958 r.). Był jednym z inicjatorów czasopisma "Ogród, Park, Krajobraz"; autorem ponad 100 artykułów i notek z zakresu uprawy roślin ozdobnych oraz działalności SAO RP, a także sprawozdań ze zjazdów i kongresów, na które współtworzył referaty zbiorowe (np. Międzynarodowe Kongresy Architektów w Essen, Wiedniu, Zurychu, Waszyngtonie). Był autorem cennych monografii, z których najważniejsze to: "Ogród w Bożeninie - Listy o kwiatach", "Byliny w parku i ogrodzie", "Kwietniki". Współtworzył "Urządzanie terenów zielonych" i "Drzewoznawstwo" - przez lata kluczowe polskie podręczniki z zakresu architektury krajobrazu i dendrologii. Zaprojektował m.in. Park im. Jana Matejki w Łodzi, Park Zdrowia w Ciechocinku, Ogród Botaniczny w Łodzi, ogród przy kościele w Podkowie Leśnej, Alpinarium Ogrodu Botanicznego w Poznaniu, a także takie obiekty warszawskie, jak Park Gen. Józefa Sowińskiego, Zieleniec Wielkopolski, Park Gen. Gustawa Orlicz-Dreszera, Park 13 września 1944 (obecnie im. płk. Jana Szypowskiego "Leśnika"), Park Hanki Sawickiej (obecnie im. Obwodu Praga AK). Za swoją twórczość i długoletnią pracę zawodową został uhonorowany Złotym Krzyżem Zasługi.

Życie i zawodową działalność Zygmunta Hellwiga przybliży dr inż. Beata Fortuna-Antoszkiewicz.

Cykl "Nasi Wielcy", prezentujący osiągnięcia architektów krajobrazu, ogrodników i planistów, zasłużonych dla polskiej sztuki ogrodniczej, odbywa się w ramach projektu "Świat ogrodów Longina Majdeckiego". Organizatorzy: Muzeum Łazienki Królewskie, Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków.


Dr inż. Beata Fortuna-Antoszkiewicz - absolwentka Oddziału Architektury Krajobrazu na Wydziale Ogrodniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (1992) oraz Podyplomowych Studiów Ochrony i Konserwacji Zabytkowych Założeń Ogrodowych SGGW (1997); obie prace dyplomowe wykonane pod kierunkiem prof. dr. hab. Longina Majdeckiego. Doktorat uzyskała na SGGW (2002). Od 1994 r. zatrudniona na macierzystej uczelni; najpierw jako asystent w Katedrze Urządzania i Pielęgnowania Krajobrazu OAK, następnie adiunkt w Katedrze Architektury Krajobrazu. Zawodowo i naukowo związana z problematyką konserwacji, pielęgnacji i ochrony zabytkowych parków, ogrodów oraz układów towarzyszącym drogom (aleje, drzewa przyuliczne). Powiązane zainteresowania badawcze: historyczna zieleń Warszawy, forma i funkcja zadrzewień w krajobrazie, roślinność w kompozycji przestrzennej o różnej skali (urbanistycznej, krajobrazowej, obiektowej). Autorka publikacji w tym zakresie, a także ekspertyz, opracowań studialnych i projektowych. Członek Stowarzyszenia Architektów Polskich (Oddział Warszawski, Sekcja Architektury Krajobrazu) oraz Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego (członek zarządu Oddziału Warszawskiego).