Widok Renu koło Andernach
- datowanie
- 1657
- rodzaj
- obraz
- technika
- olej
- materiał
- miedź
- wymiary
- 26,3 x 30,7 cm
- data dodania do kolekcji
- 1779
- lokalizacja
- Pałac na Wyspie - Gabinet Portretowy, parter
- sygnatury, napisy
- u dołu, pośrodku, monogram wiązany i data: HSL 1657
- miejsce powstania
- Niemcy (Europa)
- właściciel
- Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
- identyfikator
- ŁKr 909
Obraz ten wraz z pendant (także z widokiem Renu) został nabyty do galerii Stanisława Augusta od berlińskiego handlarza Jacques’a Trible’a w 1779. Pendant ów […], w 1821 sprzedany przez Marię Teresę Tyszkiewiczową Antoniowi Fusiemu i wywieziony do Rosji […], zaginął.
Saftleven zaczął malować pejzaże w połowie lat 30. XVII w. Początkowo pogodne, italianizujące bądź fantastyczne górskie widoki, od połowy lat 40. przedstawienia rodzimego, holenderskiego krajobrazu, a po 1651, po podróży do wschodnich Niderlandów i wzdłuż Renu, pejzaże nadreńskie: rzeczywiste (choć czasem trudne do zlokalizowania) „Rheinlandschaften” bądź jedynie inspirowane krajobrazem doliny Renu „Rheinphantasien” – jak klasyfikuje je Wolfgang Schulz – do których zaliczyć można obraz łazienkowski.
Przedstawia on ujęty z góry widok rozświetlonej słońcem doliny rzeki […]. Pierwszy plan, jak to często bywa w pejzażach Saftlevena, ma charakter sceny rodzajowej z ludzkimi siedzibami i figuralnym sztafażem. […] Krajobraz podzielony jest tradycyjnie na trzy strefy kolorystyczne, jednak inaczej niż u pejzażystów 1. ćwierci XVII w.: jego barwy są bardziej stonowane, bliższe naturze niż artystycznej kreacji. Jak wskazuje odautorska inskrypcja umieszczona na odwrocie, obraz ma ukazywać okolice Andernach, jednak, jak zauważa Schulz, próżno tu szukać elementów topografii tego nadreńskiego miasta (W. Schulz, Herman Saftleven 1609–1685. Leben und Werke. Mit einem kritischen Katalog der Gemälde und Zeichnungen, Berlin–New York 1982, s. 36) […]. Jedyne – bardzo umowne – odniesienie do Andernach, jakie znajdujemy w łazienkowskim pejzażu, to widoczna na lewym brzegu rzeki, w oddali, sylwetka okrągłej wieży – nawiązująca być może do słynnej „Der Runde Turm” górującej nad miastem, otoczona jednak drzewami, a nie budowlami miasta, jak w rzeczywistości. […]
W kolekcji Stanisława Augusta znajdowały się tylko dwa obrazy Hermana Saftlevena: omawiany i jego zaginiony pendant. […] [Zob. D. Juszczak, H. Małachowicz, Galeria obrazów Stanisława Augusta w Łazienkach Królewskich. Katalog, Łazienki Królewskie, Warszawa 2015, kat. nr 93, s. 338–340.]