Zapraszamy do oglądania multimedialnej wystawy, odsłaniającej kulisy ratowania iluzjonistycznych fresków Franciszka Ecksteina w cerkwi garnizonowej śś. Apostołów Piotra i Pawła - dawnym kościele jezuitów we Lwowie.
Niezwykle żmudne i skomplikowane prace konserwatorskie w lwowskiej cerkwi prowadzone były przez dziewięć lat. Wykonywał je polsko-ukraińsko-włoski zespół pod kierunkiem dr. Pawła Bolińskiego z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Do końca 2021 r. konserwatorom udało się uratować ok. 1300 m2 mocno zasolonych, przemalowanych fresków na sklepieniu nawy głównej i przywrócić im pierwotny charakter barokowej polichromii.
- Pracowaliśmy w oparciu o metodę Ferroni Dini, wykorzystując ją do usuwania przemalówek i neutralizacji soli, nanowapno użyliśmy do konsolidacji warstwy malarskiej, zaś substancje błonotwórcze do odsalania i doczyszczania fresku. Są to tylko niektóre ze stosowanych przez nas rozwiązań - wyjaśnia dr Paweł Boliński.
Wystawa jest okazją do zapoznania się z niezwykłymi umiejętnościami konserwatorów dzieł sztuki i złożonym procesem ratowania zabytkowych malowideł. Zobaczyć można będzie wielkoformatowe wydruki fresków, pokazujące etapy sprzed, w trakcie i po konserwacji. Istotnym elementem ekspozycji jest film VR, dzięki któremu zwiedzający przeniosą się wirtualnie do świątyni we Lwowie.
Ekspozycja otwarta jest we wtorek i środę w godz. 10.00-16.00, w czwartek i piątek w godz. 10.00-18.00, w sobotę w godz. 12.00-20.00, w niedzielę w godz. 10.00-16.00. Oprowadzanie kuratorskie po wystawie odbędzie się 20 czerwca 2023 r. w godz. 15.00-16.00.
Historia lwowskiego kościoła jezuitów
Kościół pw. śś. Apostołów Piotra i Pawła we Lwowie w Ukrainie zbudowany został w latach 1610-1635 według projektu Giacoma Briana. W XVIII w. do Lwowa przybył Franciszek Eckstein (1689-1741), freskant z Moraw, który wykonał na kolebkowym sklepieniu świątyni kompozycję malarską, poświęconą dwóm apostołom: św. Piotrowi i św. Pawłowi. Artysta zmarł w czasie realizacji prac. Ukończył je syn artysty, Sebastian Eckstein.
Na sklepieniu w prezbiterium, wśród obłoków i aniołów, przedstawiony został św. Paweł jako apostoł narodów. Poniżej głównej postaci apostoła, na zamykającej prezbiterium od zachodu konsze, ukazano w rozbudowanej, wielopostaciowej kompozycji alegorie czterech kontynentów, zgrupowanych wokół globu ziemskiego. Dekoracja nawy głównej, znajdująca się pomiędzy gurtami, w iluzjonistycznej rozbudowanej architektonicznej ramie, przedstawia trzy samodzielne kompozycje figuralne. Od strony prezbiterium ukazany został św. Piotr głoszący w świątyni Ewangelię, pośrodku, na tle nieba, Chrystus przekazujący św. Piotrowi klucze do Królestwa Niebieskiego, w otoczeniu adorujących aniołów i cnót teologicznych. Ostatnia scena to uzdrowienie chromego przez św. Piotra. Na sklepieniu nawy zachowała się również sygnatura autora Frantz. Egstein. Civis Brunensis. / Pictor. et Architect: Pinxit. Anno. Dni. 1740.
Kościół był remontowany w latach 20. i 30. ubiegłego stulecia. Następnie bardzo podupadł, częściowo na skutek zniszczeń w czasie II wojny światowej, częściowo z uwagi na brak opieki w czasach Związku Sowieckiego. Od 1959 r. mieścił się w nim magazyn lwowskiej biblioteki im. Wasyla Stefanyka, która przejęła m.in. zbiory Ossolineum. W 2011 r. kościół został przekazany Cerkwi greckokatolickiej jako cerkiew garnizonowa. Rok później, w 2012 r., pracownicy Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie rozpoczęli pod kierunkiem dr. Pawła Bolińskiego żmudny proces ratowania zabytku. Zorganizowano międzynarodowy, interdyscyplinarny zespół złożony z przedstawicieli kilku instytucji i niezależnych specjalistów z Polski, Ukrainy oraz Włoch. Prace przy sklepieniu nad prezbiterium zostały sfinansowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego i miejscową parafię.
Wystawa "I otworzyło się niebo..." została objęta honorowym patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Glińskiego oraz Ambasadora Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej Wasyla Zwarycza.
Kurator wystawy: dr Paweł Boliński
Autorzy opracowania graficznego: dr hab., prof. ASP Barbara Kowalewska, dr hab. Monika Rzepiejewska-Mroczek
Organizator wystawy: Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA
Współorganizator: Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
Partnerzy: Województwo MAŁOPOLSKA, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Dziedzictwa Kulturowego KON-TAKT, Kościół Garnizonowy Świętych Apostołów Piotra i Pawła we Lwowie
Patroni medialni: Polskie Radio S.A., Polskie Radio dla Zagranicy, Polskie Radio dla Ukrainy, Kurier Galicyjski, TVP Kultura
Zwierzyniec
Prace studentów Wydziału Rzeźby ASP
Ermitaż Przeczytaj cały wpisSztuka dobrego myślenia. Dziedzictwo Stanisława Herakliusza Lubomirskiego
Pałac na Wyspie, Podchorążówka Przeczytaj cały wpisKonstytucja 3 maja
Pałac na Wyspie Przeczytaj cały wpis