Muzycy z Kijowa już w Polsce

Fot. Danuta Matloch/MKiDN

Specjalne pozwolenie ukraińskich ministrów, pośpieszna ewakuacja, długa podróż i wreszcie cel: Warszawa. To tu Kyiv Symphony Orchestra rozpoczęła próby do europejskiej trasy koncertowej, która opowiadać ma o bohaterstwie obrońców Ukrainy i dramacie ofiar, a jednocześnie dawać nadzieję na zwycięstwo.

Ponad stuosobowa grupa muzyków, pracowników orkiestry i ich rodzin przyjechała do Polski, by tu - we współpracy z Filharmonią Narodową oraz Narodowym Instytutem Muzyki i Tańca - przygotować się do wyjątkowego tournée.

- Bycie prawdziwym i donośnym głosem Ukrainy na świecie to dla nas zaszczyt i odpowiedzialność. W Warszawie nasi muzycy zagrają ze sobą po raz pierwszy od początku wojny - mówi Anna Stavychenko, dyrektor wykonawcza Kyiv Symphony Orchestra. - Przez ostatnie tygodnie byliśmy rozproszeni po całym kraju. A dzisiaj, zjednoczeni, zaczynamy z dumą opowiadać o naszej walce o niepodległość, o naszej wyjątkowej kulturze, która zawsze była częścią głównych europejskich procesów kulturowych, a jej dziedzictwo wpisuje się organicznie w różnorodną mapę wielkiej europejskiej rodziny. Naszymi koncertami chcemy dawać nadzieję na spokojną przyszłość dla nas wszystkich i wiarę w odbudowę Ukrainy, silniejszej i piękniejszej niż kiedykolwiek.

Znaczenie tego wyjątkowego tournée podkreśla fakt, że muzycy uzyskali specjalną zgodę władz ukraińskich na wyjazd z kraju - Ministerstwa Kultury i Polityki Informacyjnej oraz Ministerstwa Obrony. Dzięki temu, zarówno kobiety, jak i mężczyźni, pracujący na co dzień w Kijowie, wyruszyli w podróż, w czasie której zagrają m.in. w Łodzi, Berlinie, Hamburgu oraz w Dreźnie.

- Jesteśmy dumni, mogąc gościć w Polsce muzyków z Ukrainy. Kijowska Orkiestra Symfoniczna będzie się u nas przygotowywała do europejskiego tournée. Niektórzy muzycy przyjechali z rodzinami; mają zapewniony pobyt w Polsce i możliwości odbywania prób. Ukraińscy artyści mają dzisiaj ważne zadanie. Muszą nieść tę smutną informację o tym, co dzieje się na Ukrainie, przekonywać europejską opinię publiczną, czy też bardziej europejskich polityków, że musimy działać kategorycznie i zdecydowanie; w obliczu zbrodni wojennych sankcje na Rosję muszą być pełne. A jednocześnie niosą optymistyczną wieść, że kultura zwycięża! Dobro zwycięża nad złem! - mówi wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.

Podkreśla jednocześnie, że działalność ukraińskiej orkiestry, prowadzonej przez włoskiego dyrygenta, to najlepszy dowód na to, że europejska kultura potrzebuje wszystkich cegiełek, z których złożona jest europejska tożsamość.

Dwa koncerty w Polsce

Trasa koncertowa rozpocznie się 21 kwietnia 2022 r. w Filharmonii Narodowej w Warszawie, gdzie na specjalnym koncercie pod patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zabrzmią utwory, prezentujące ukraińską muzykę orkiestrową od jej początków w latach 70. XVIII w. do arcydzieł XX w.

- Podczas koncertu pod przewodnictwem Luigiego Gaggero usłyszeć można będzie zarówno dzieła Maksyma Berezowskiego, Myrosława Skoryka, jak i Borysa Latoszyńskiego - mówi Wojciech Nowak, dyrektor Filharmonii Narodowej. - Nie zabraknie też polskich akcentów: wyjątkowości temu wydarzeniu doda występ wybitnego skrzypka Janusza Wawrowskiego, który wykona utwór Henryka Wieniawskiego.

Występ ukraińskich artystów w Filharmonii Narodowej transmitowany będzie przez Program 2 Polskiego Radia. Kolejny koncert w Polsce odbędzie się 23 kwietnia w Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubinsteina. Bilety nabyć można w kasach oraz za pośrednictwem stron internetowych obu filharmonii.

Ze względu na to, że występ w Polsce będzie pierwszą grą zespołu od początku wojny, poprzedzi go kilkanaście dni prób w Sali Koncertowej przy ul. Jasnej oraz w siedzibie Polskiego Radia. Pobyt muzyków w Polsce organizowany jest przez Filharmonię Narodową oraz Narodowy Instytut Muzyki i Tańca, a finansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Artystom w ich podróży po Europie towarzyszą członkowie rodzin, w tym dzieci. Dla wielu z nich to szansa, by po raz pierwszy od wielu tygodni zaznać chwili spokoju i poczuć się bezpiecznie.- Odkąd zaczęliśmy rozmawiać z kolegami z Ukrainy na temat przyjazdu do Polski, wiedzieliśmy, że niezbędne będzie zapewnienie im wsparcia, również psychologicznego - mówi Katarzyna Meissner, dyrektor Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca. - Od początku tej wynaturzonej i bezwzględnej wojny oferujemy taką pomoc uchodźcom i oczywiście teraz udostępnimy ją również członkom orkiestry z Kijowa.

Fot. Danuta Matloch/MKiDN
Fot. Danuta Matloch/MKiDN
Fot. Danuta Matloch/MKiDN

Kyiv Symphony Orchestra to ukraiński państwowy zespół z 40-letnią historią, który obecnie przechodzi rewolucyjną odnowę. Ze spotkania z włoskim dyrygentem Luigim Gaggero narodziło się rzadkie połączenie ukraińskiej zmysłowej muzykalności i zachodniego analitycznego podejścia do tekstu. Niezwykłe dla kijowskich orkiestr zaproszenie obcokrajowca na stanowisko głównego dyrygenta wynikało z ambitnego pragnienia muzyków do tworzenia interpretacji, które są jednocześnie świeże, świadome historycznie i wzruszające. Kijowska Orkiestra Symfoniczna stale występuje w najważniejsze święta narodowe. W czerwcu 2021 r. na placu przed Radą Najwyższą Ukrainy zagrała koncert poświęcony 25. rocznicy uchwalenia Konstytucji Ukrainy. W sierpniu 2021 r. na największym stadionie w kraju, Stadionie Olimpijskim, orkiestra wykonała program poświęcony 30. rocznicy odzyskania przez Ukrainę niepodległości. Kolejnym obszarem pracy orkiestry są projekty dla dzieci i młodzieży, w tym wydarzenia interaktywne, otwarte próby generalne oraz zaangażowanie uczniów w grę w orkiestrze. Wszystkie te elementy sprawiają, że Kijowska Orkiestra Symfoniczna jest jedną z najbardziej znanych instytucji artystycznych na Ukrainie.

Luigi Gaggero prowadzi Kijowską Orkiestrę Symfoniczną jako główny dyrygent od 2018 r. Czując głęboką potrzebę stałego dialogu między muzyką klasyczną, współczesną i dawną, prowadzi również Ukho Ensemble (specjalizujący się w muzyce współczesnej) oraz barokowy zespół wokalny La Dolce Maniera. Jego wrażliwość na artystów, którzy wyrażają transcendentność w sztuce, przejawia się w eklektycznym zainteresowaniu zarówno malarstwem średniowiecznym, jak i filozofią Heideggera czy Nietzschego. Opierając się na pełnym empatii spotkaniu wykonawcy, kompozytora i publiczności, tworzy poruszające i barwne interpretacje. Ze swoim zespołem Ukho Ensemble dyrygował ostatnio trzema wyprzedanymi produkcjami operowymi w Ukraińskiej Operze Narodowej i nagrał cieszące się uznaniem monograficzne albumy poświęcone Gervasoniemu (Winter&Winter), Hosokawie i Andreyevowi (Kairos) oraz Solbiatiemu (EMA Vinci Records). Pod jego przewodnictwem Kijowska Orkiestra Symfoniczna szybko stała się jednym z najbardziej szanowanych zespołów muzycznych na Ukrainie. W 2022 r. orkiestra rozpocznie współpracę z prestiżową międzynarodową agencją KD Schmid, będąc pierwszą orkiestrą z Europy Wschodniej, która dostąpiła tego zaszczytu.