Unikatowa fotografia Karola Beyera w muzealnych zbiorach

Fot. Piotr Ceraficki

Pierwsza znana fotografia Łazienek Królewskich, jedna z dwóch zachowanych XIX-wiecznych stereofotografii autorstwa wybitnego polskiego fotografa, Karola Beyera, wzbogaciła muzealne zbiory.

Zimowy wizerunek Pałacu na WyspieAmfiteatru, który utrwalił Beyer, stanowi niezwykle cenny materiał z punktu widzenia historii polskiej fotografii oraz ikonografii Łazienek Królewskich.

Jest to pierwsza fotografia Łazienek Królewskich. Powstała zapewne między 1855 a 1857 r., prezentuje więc królewską rezydencję w okresie, z którego nie ma bogatego materiału ikonograficznego. Ponadto jest to przedstawienie zimowe, niezwykle rzadkie w XIX-wiecznej fotografii ze względu na techniczną trudność wykonania.

Fotografia ma wymiary 85 x 172 mm; odbitki zostały wykonane na papierze solnym, z negatywu szklanego; na górze, pośrodku, widnieje owalna sucha pieczęć: KAROL BEYER W WARSZAWIE ULICA WARECKA No 1359. Na odwrocie znajduje się odręczny napis: Warszawa / Łazienki.

Jest to druga zachowana stereofotografia Beyera, powstała między 1855 a 1857 r., jak również druga sygnowana suchą pieczęcią z adresem przy ul. Wareckiej. Pierwszą jest fotografia przedstawiająca Zamek Królewski i Arkady Kubickiego, znajdująca się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie.

Beyer utrwalił Łazienki Królewskie jeszcze co najmniej raz. Powstałe w 1858 r., w sezonie wiosenno-letnim, odbitka przedstawiająca pomnik króla Jana III Sobieskiego z Agrykoli oraz widok Pałac na Wyspie znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie.

Fotograf Warszawy

Beyer (1818-1877) był jednym z najwybitniejszych polskich fotografów XIX w., uważanym za twórcę polskiej profesjonalnej fotografii. Pierwsze stałe atelier otworzył w 1845 r. Pięć lat później przeniósł się do domu przy ul. Wareckiej. Prowadził tam zakład fotograficzny do 1857 r.

Był znany przede wszystkim jako fotograf Warszawy, uwiecznił najważniejsze miejskie budynki, w tym wiele zabytków. W historii fotografii zapisał się również jako innowator, na bieżąco wdrażał najnowsze technologie światowe oraz tworzył własne techniki. Fotografia stereoskopowa, której przykładem jest zimowe przedstawienie Pałacu na Wyspie i Amfiteatru, została opracowana równolegle z powstaniem dagerotypu, choć prawdziwy rozwój i popularność zyskała wraz z rozwojem fotografii papierowej, w latach 50. XIX w.

W zakładzie Beyera fotografie metodą negatywowo-pozytywową wykonywano od połowy 1853 r., przy pomocy papieru solnego, a odbitki były często podkolorowane ręcznie, akwarelą. Pierwsze znane stereofotografie Beyera powstały między 1855 a 1857 r. i zostały zaprezentowane na wystawie przemysłowo-rolniczej Cesarstwa i Królestwa Polskiego w Pałacu Namiestnikowskim.

Fot. Piotr Ceraficki
Fot. Piotr Ceraficki
Fot. Piotr Ceraficki
Fot. Piotr Ceraficki