Biały Dom
Niewielki budynek o charakterze willi jest unikatowym w polskiej skali zabytkiem XVIII-wiecznej architektury rezydencjonalnej. Był pierwszą budowlą na terenie Łazienek Królewskich wzniesioną od podstaw na zlecenie Stanisława Augusta.
Zbudowany około 1774 r. przy Promenadzie Królewskiej, najprawdopodobniej według projektu Dominika Merliniego, w latach 1775-1777 zyskał wyposażenie i malarski wystrój wnętrz.
Pawilon zdobią pierwsze w Polsce malowane groteski - ornamenty roślinne z wplecionymi postaciami ludzi i zwierząt. Tu również, na pierwszym piętrze, eksponowana jest Królewska Kolekcja Grafiki. Ryciny przedstawiają sceny z "Metamorfoz", najbardziej znanego poematu wybitnego poety rzymskiego, Owidiusza.
Plan Pomieszczeń
Biały Dom jako królewska willa
Wykwintne wyposażenie oraz bogaty malarski wystrój świadczą o tym, że Biały Dom budowany był jako letnia willa królewska. Nie ma jednak pewności, czy Stanisław August pozostawał tu na noc, choć może o tym świadczyć informacja w inwentarzu z 1783 r., mówiąca o "szafie z drzewa mahonie do schowania sukien JK Mości". Materiały źródłowe wskazują, że w Białym Domu rezydowały przede wszystkim królewskie siostry, Izabela Branicka i Ludwika Zamoyska, a także Teresa z Kinskych, matka księcia Józefa Poniatowskiego. Po śmierci Stanisława Augusta, w latach 1801-1804, Biały Dom w okresie letnim służył za schronienie księciu Ludwikowi Stanisławowi Ksaweremu Burbonowi, późniejszemu królowi Francji Ludwikowi XVIII.
W czasie II wojny światowej Biały Dom uniknął zniszczenia i większość pomieszczeń zachowała oryginalny wygląd.
Co kryła bezcenna rycina?
Zobacz, jak przebiegała konserwacja rycin ze zbioru "Metamorfozy" z Białego Domu. Przykładem jest "Porwanie Europy", według obrazu Luki Giordano.
Prace konserwatorsko-remontowe
W latach 2017-2019 w ramach projektu "Źródła przemian" Biały Dom poddany został kompleksowym pracom konserwatorsko-remontowym, dzięki którym zabytek odzyskał dawny blask. Głównym założeniem było zachowanie oryginalnej materii, wyeksponowanie jej wyjątkowej wartości artystycznej oraz przywrócenie wnętrzom historycznego wystroju. Na podstawie m.in. prac badawczych i archiwalnych kwerend zespół konserwatorów przeprowadził kompleksową konserwację i restaurację dekoracji malarskich Jana Bogumiła Plerscha i Jana Ścisły, zdobiących wnętrza Białego Domu. Odsłonięto przy tym ukryte pod warstwami współczesnych przemalowań oryginalne partie polichromii oraz fragmenty malowideł znajdujących się w sypialni, z której korzystała rodzina króla Stanisława Augusta. W obiekcie naprawiono dach, schody i strop. Odrestaurowano wnętrza, polichromie, tynki sufitów, podłogi, kominki oraz drewniane dekoracje. Konserwacji poddano elewację wraz ze zdobieniami. Pierwotny wygląd odzyskała stolarka zewnętrzna, okna i kolorystyka obiektu.
Biały Dom - nowa strefa edukacyjna
W ramach projektu "Źródła przemian" w Białym Domu powstała przestrzeń edukacyjna, w której odbywać się będą lekcje, warsztaty, kameralne spotkania i seminaria.
Strefa edukacyjna mieści się na piętrze Białego Domu, w przedpokoju Apartamentu Wschodniego. Została wyposażona w ekran, laptop, stół z krzesłami oraz szereg materiałów pomocniczych i dotykowych. Przy wschodniej ścianie sali stanął XVIII-wieczny stół architekta z unoszonym pulpitem, na którym eksponowane są reprodukcje rycin. Na kominku umieszczony został francuski zegar w stylu Boulle, flankowany przez parę dwuramiennych aplik z motywem baranich głów.
Dzięki transparentnym meblom dobrze widoczna jest architektura wnętrza, zaakcentowana przez rytmiczne podziały ścian oraz złocone obramienia wnęk okiennych i płycin.
W strefie edukacji znajdują się takie materiały pomocnicze i dotykowe, jak: tyflomapy ogrodu, rzuty obu kondygnacji Białego Domu i Wodozbioru, tyflografiki przedstawiające dzieła sztuki, meble i elementy wyposażenia (m.in. wybrane detale grafiki z cyklu "Metamorfozy"), a także widoki elewacji i otoczenia Białego Domu. Wśród pomocy przeznaczonych do poznawania poprzez dotyk znalazły się ponadto wykonane z dbałością o detale miniatury mebli, rzeźb i próbki tkanin.
Dostępność Białego Domu
Parter Białego Domu dostosowany został dla osób poruszających się na wózkach. Przed wejściem do Sieni zamontowany jest podnośnik umożliwiający samodzielne pokonanie dwóch stopni zewnętrznych. Szerokie drzwi między reprezentacyjnymi pomieszczeniami parteru pozwalają na zwiedzenie Pokoju Stołowego, Pokoju Kompanii, Sypialni oraz Gabinetu. Piętro oglądać można dzięki wirtualnemu spacerowi. Monitor, na którym widoczne są wszystkie pomieszczenia oraz informacje o Królewskiej Kolekcji Grafiki, zachowanej w Apartamencie Zachodnim, znajduje się w Sieni.
Dla osób z niepełnosprawnością wzroku przygotowano audioprzewodnikiz audiodeskrypcją, pomoce dotykowe oraz tyflografiki, omawiające wyposażenie oraz elementy architektoniczne Białego Domu. W szatni znajduje się makieta umożliwiająca poznanie architektury budynku przez dotyk. Opisy wnętrz i ich wyposażenia przetłumaczone zostały na Polski Język Migowy; przygotowane zostały również teksty proste dla osób z niepełnosprawnością intelektualną lekką i zaburzeniami.
Na miejscu dostępne są wózki oraz składane taborety, mogące służyć jako podpory dla gości mających problemy z poruszaniem się.
