Królewska manufaktura tkacka
- nowe wątki
Na wystawie w Stajniach Kubickiego prezentowane są XIX-wieczne krosna żakardowe, dekoracyjne materiały, dziurkarka oraz karty perforowane z zapisanymi wzorami tkanin.
Ekspozycja nawiązuje do tradycji królewskiej manufaktury tkanin jedwabnych i pasów kontuszowych, założonej z polecenia Stanisława Augusta ok. 1768 r. w Grodnie. Zakład wzorowany był na słynnych francuskich warsztatach lyońskich. To właśnie wynalazcy i tkaczowi z Lyonu, którym był Joseph Marie Jacquard, krosna zawdzięczają swoją nazwę. Odkryty przez niego w 1805 r. mechanizm, kierujący osnową, pozwolił na produkcję tkanin o obustronnym, skomplikowanym wzorze.
Królewska manufaktura w Grodnie pracowała na ok. 80 warsztatach tkackich. Wyrabiała m.in. pasy kontuszowe. Te elementy ozdobne męskiego stroju polskiego, będące patriotycznym symbolem, nie odeszły w zapomnienie w XIX i XX w. Ich kolorystyka i ornamentyka oddziaływały na wygląd innych tkanin dekoracyjnych, m.in. makat buczackich czy XX-wiecznych tkanin żakardowych Spółdzielni Artystów "Ład".
Przedstawione na ekspozycji warsztaty tkackie stanowią spuściznę po powojennej spółdzielni "Ład", a dalej - po Manufakturze Królewskiej Gobelinów, działającej od 2000 r. w Łazienkach Królewskich. Dzięki przeprowadzonej w ramach projektu "Stajnie Pegaza" konserwacji maszyny odzyskały walory estetyczne i użytkowe.
