Herstoria polskiego muzealnictwa to temat interdyscyplinarnej konferencji naukowej, która odbędzie się 16-17 października 2025 r. w Łazienkach Królewskich. Wspólnie porozmawiamy o roli kobiet w rozwoju muzeów. Wydarzenie zostało objęte patronatem ICOM Polska.
Celem interdyscyplinarnej konferencji naukowej "Herstoria muzealnictwa w Polsce. Narracje muzealniczek" jest rozwijanie pola do wymiany badań, myśli i koncepcji wokół herstorii polskiego muzealnictwa, z uwzględnieniem wielu perspektyw i różnych kompetencji, bez względu na charakter gromadzonych zbiorów.
Temat herstorii muzealnictwa Muzeum Łazienki Królewskie podejmuje już po raz drugi. Wystąpienia podczas konferencji z 2024 r. pokazały wyraźnie, że należy przywracać pamięć muzealniczkom, często nieznanym z imienia, niedocenianym i zapomnianym. Jeśli bezimienne, są nieobecne w narracji historycznej. Teraz możemy dać im szansę na to, by ich nazwiska i osiągnięcia głośno wybrzmiały w dyskursie historycznym. Warto podejmować rozmowy, badania i refleksje nad herstorią muzeów i potrzebą budowania narracji w kulturze z kobiecego punktu widzenia.
Wstęp na konferencję jest bezpłatny, obowiązują zapisy: rezerwacje@lazienki-krolewskie.pl.
Wydarzenie będzie w całości rejestrowane. Przed rozpoczęciem od prelegentów zostaną pobrane zgody na rozpowszechnianie wizerunku w celach związanych z promocją i dokumentacją działalności organizatora wydarzenia.
PROGRAM KONFERENCJI
16 PAŹDZIERNIKA
9.00 - Rejestracja uczestników i uczestniczek
9.45 - Otwarcie konferencji - dr Marianna Otmianowska
10.00 - Wykład otwierający: "Ziemskie boginie Karoliny Lanckorońskiej", dr hab. prof. IH PAN Elżbieta Orman
10.40-11.50 - I PANEL "HERSTORIE I MUZEUM W XXI WIEKU"
►"Jesteśmy herstorią. W kręgu współczesnych muzealniczek" - Lidia Iwanowska-Szymańska, Zofia Zaccaria, Muzeum Łazienki Królewskie
►"Specjalistki od torped? Herstorie Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni" - Wirginia Węglińska, Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni
►"Poza instytucjonalną niepamięcią: dziedzictwo kobiecych praktyk edukacyjnych w muzeach Polski i Skandynawii jako inspiracja dla alternatywnych modeli instytucji kultury" - Marcin Szeląg, Wydział Edukacji Artystycznej i Kuratorstwa, Uniwersytet Artystyczny im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu
11.50-12.20 - Przerwa
12.20-13.55 - II PANEL "PRACA U PODSTAW"
►"Najdrobniejszy ułamek nie powinien zaginąć. Dr Aleksandra Karpińska
w służbie muzealnictwa archeologicznego" - Lucyna Leśniak, Biblioteka Collegium Historicum UAM
►"Kazimierz Michałowski, Stanisław Lorentz i Maria Ludwika Bernhard. Dominujące postaci i jedna herstoria" - Monika Dunajko-Ceglińska, Hubert Kowalski, Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego
►"Zofia z Horstów Przypkowska - kustoszka bez etatu" - Monika Przypkowska
►"Muzealniczki-bibliotekarki. Ich znaczenie w powstawaniu i działalności muzeów" - Anna Krzysztofik, Muzeum Historii Polski w Warszawie
13.55-14.55 - Przerwa
14.55-16.30 - III PANEL "KOBIETA A TWORZENIE MUZEÓW"
►"Kobiecy zespół-Maniszka i Haluszka. O tworzeniu Muzeum Etnograficznego w Toruniu" - Justyna Słomska-Nowak, Muzeum Etnograficzne w Toruniu
►"Muzeum Sportu i Turystyki - pionierskie przedsięwzięcie Marii Morawińskiej-Brzezickiej" - Agnieszka Morawińska
►"Wrocławskie muzealniczki i sztuka średniowieczna na Śląsku" - Agnieszka Patała, Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet Wrocławski
►"Dr Janiny Krajewskiej zmagania z nadmorską rzeczywistością - historia tworzenia muzeum w Gdyni" - Joanna Mróz, Marcin Szerle, Muzeum Miasta Gdyni
16.30-18.00 - IV PANEL "NOWE MOŻLIWOŚCI?"
►"Awangarda w kobiecych rękach: herstoria Galerii 72 w Chełmie" - Dorota Stelmaszczyk-Szwed, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
►"Górnicze herstorie, czyli jak kobiety z rodzin górniczych zostały wymazane z pamięci kulturowej" - Monika Glosowitz, Uniwersytet Śląski, Ewa Wojtoń, Muzeum Górnictwa Węglowego
►"Opowieść o Helenie Rubinstein - herstoria ze zbiorów POLIN" - Monika Harchut, Marta Frączkiewicz, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
►"Czy kobiecie wolno rzeźbić? Polskie rzeźbiarki XIX-XX wieku - projekt badawczo-wystawienniczy w Muzeum Narodowym w Warszawie" - Alicja Gzowska, Ewa Ziembińska, Muzeum Narodowe w Warszawie
17 PAŹDZIERNIKA
10.00-11.10 - I PANEL "(NIE)WIDOCZNE"
►"Jadwiga Przeworska (1901-1942). Referent Muzealny Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego" - Aldona Tołysz
►"Siłaczki. Wspomnienie o Marii Scheur i Irenie Scheur-Sawickiej" - Jolanta Żubrowska, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
►"Małe muzea. Równouprawnienie" - Longin Graczyk, Fundacja Ari Ari
11.10-11.40 - Przerwa
11.40-13.10 - II PANEL "W SŁUŻBIE SZTUKI CZY MUZEUM?"
►"Przecierając szlaki. Działalność muzealnicza pierwszych absolwentek historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim" - Aleksandra Sikora, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha
►"Helena Blum - architektka kolekcji sztuki współczesnej Muzeum Narodowego
w Krakowie" - Agata Małodobry, Muzeum Narodowe w Krakowie
►"Historyczność i nowoczesność kolekcji - działalność kuratorska Stanisławy Sawickiej" - Małgorzata Biłozór-Salwa, Urszula Dragońska, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie
►"Zofia Kruze-Tomaszewska: Biografia i doświadczenie pionierki muzealnej fotografii artystycznej w Warszawie XX wieku" - Monika Bończa-Tomaszewska, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Magdalena Hartwig, Archiwum Akt Nowych
13.10-13.40 - Przerwa
13.40-14.50 - III PANEL "Kobiece muzea"
►"Jej miejsce. Muzealna obecność i pamięć o kobietach na przykładzie Muzeum Historii Kobiet" - Edyta Głowacka-Sobiech, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Fundacja Muzeum Historii Kobiet
►"In'enclava d'art da dunnas. Kobieca enklawa sztuki" - Weronika Gosztyła-Frańczak
►"Kuratorskie praktyki feministyczne w działaniu: Muzeum HERstorii sztuki i Ekomuzeum Prądnika jako laboratorium postmuzeum" - Marta Grabowska, Fundacja Muzeum HERstorii Sztuk, Zofia Ozaist-Zgodzińska, Ekomuzeum Prądnika
14.50-16.00 - IV PANEL "HERSTORIE W PRZESTRZENI MUZEÓW"
►"Cicha obecność czy głośne wołanie? Kontekst herstoryczny w narracji wybranych wystaw stałych i czasowych w Muzeum Narodowym Rolnictwa w Szreniawie" - Anna Barłóg-Mitmańska, Agnieszka Floryszczak, Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie
►"Siłaczki - herstoryczna narracja o Krakowie i wyzwanie dla muzeum miejskiego" - Michał Hankus, Muzeum Krakowa
►"O potrzebie rozwijania dziedzictwa herstorycznego w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego" - Natalia Skoczylas, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius
Komitet naukowy: dr Grażyna Bastek, dr Izabela Bukalska, prof. dr hab. Anna Sylwia Czyż, dr Maria Gołąb, Barbara Gołębiowska, Jolanta Gumula, dr Katarzyna Jagodzińska, Joanna Kilian, prof. dr hab. Agnieszka Lajus, dr Ewa Leszczyńska, prof. ucz. dr hab. Beata Nessel Łukasik, dr Agnieszka Morawińska, dr Magdalena Muskała, prof. ucz. dr hab. Luiza Nader, dr Marianna Otmianowska, prof. dr hab. Elżbieta Pakszys, Elżbieta Penderecka, prof. dr hab. Maria Poprzęcka, prof. ucz. dr hab. Marta Rakoczy, prof. ucz. dr hab. Barbara Wagner, dr Joanna Wasilewska, prof. dr hab. Elżbieta Wichrowska, prof. ucz. dr hab. Anna Maria Wierzbicka, prof. dr hab. Małgorzata Wrześniak.
Patron konferencji: ICOM Polska. Partner wydarzenia: Fundacja Totalizatora Sportowego.
