Partycypacyjny projekt "BioBlitz", poświęcony przyrodzie i realizowany z udziałem ekspertów oraz publiczności, posłużył do stworzenia przestrzeni tematycznej "Natura" na wystawie czasowej "Łazienki w zachwycie".

"BioBlitz" obejmował jednodniowe badania terenowe wybranych grup organizmów - ptaków, porostów i mchów, grzybów, bezkręgowców wodnych i ryb, pajęczaków i motyli nocnych. Spotkania trwały od kwietnia do połowy czerwca 2025 r. Prowadziło je ośmioro ekspertów i ekspertek z danej dziedziny. Do badań zgłosiło się 60 osób - zarówno dorośli, jak i dzieci od dziewiątego roku życia. Wśród uczestników znaleźli się spacerowicze, miłośnicy przyrody, edukatorzy, obserwatorzy korzystający z portalu iNaturalist, osoby zawodowo lub hobbystycznie związane z ochroną środowiska, a także ci, dla których przyroda stanowi źródło inspiracji. Uzasadniając swój udział w projekcie, wskazywali oni różne powody - od tęsknoty za naturą i traktowania Łazienek Królewskich jako namiastki domu po chęć poszerzenia wiedzy i wyjścia poza antropocentryczny sposób postrzegania świata. Tak zróżnicowane motywacje sprawiły, że "BioBlitz" stał się nie tylko projektem badawczym, lecz także partycypacyjnym. Duża liczba przyrodników urozmaiciła spotkania, a amatorzy mogli czerpać wiedzę od miłośników natury.

Projektem od strony technicznej (koordynacja ekspertów, sporządzenie raportu) zajmowało się Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (OTOP), posiadające doświadczenie w działaniach "BioBlitz". 

"BioBlitz" - uczestnicy badań

Ekspertami prowadzącymi poszczególne badania byli:

►PTAKI
mgr inż. Łukasz Wardecki - ornitolog, obrączkarz ptaków, uczestnik licznych projektów badawczych, w tym inwentaryzacji warszawskich terenów zieleni.

mgr Fatima Hayatli - ornitolożka, edukatorka przyrodnicza i doktorantka na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego, gdzie w ramach Szkoły Doktorskiej Nauk Ścisłych i Przyrodniczych prowadzi badania nad populacją kaczki mandarynki w Polsce.

►GRZYBY
dr hab. Marta Wrzosek - mykolog, profesor UW, pracownik Ogrodu Botanicznego UW, popularyzator nauki, członek Komitetu Biologii Organizmalnej i Komitetu Biologii Środowiskowej i Ewolucyjnej PAN, certyfikowany klasyfikator grzybów świeżych, biegły mykolog budowlany, naukowo zainteresowana szczególnie interakcjami bezkręgowców i grzybów.

►POROSTY I MSZAKI
dr Piotr Zaniewski - lichenolog, botanik, fitosocjolog, nauczyciel akademicki, autor wielu publikacji naukowych, na co dzień uczy rozpoznawania porostów, mszaków, roślin naczyniowych i zbiorowisk roślinnych studentów leśnictwa.

►BEZKRĘGOWE WODNE I RYBY
mgr inż. Paweł Wróblewski - doktorant w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW) w Warszawie, afiliowany przy Katedrze Genetyki i Ochrony Zwierząt. Jego badania koncentrują się na inwazyjnych gatunkach obcych raków, ze szczególnym uwzględnieniem raka luizjańskiego (Procambarus clarkii).

►MOTYLE NOCNE
Lic. Maciej Sosnowski - student II stopnia na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, zajmujący się od wielu lat motylami nocnymi, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu abiotycznych i biotycznych czynników środowiska na rozmieszczenie przestrzenne, skład gatunkowy i strukturę dominacji w zgrupowaniach motyli nocnych.

►PAJĘCZAKI
dr Łukasz Nicewicz - arachnolog i entomolog. Adiunkt w Instytucie Biologii, Biotechnologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego, członek Sekcji Arachnologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego, autor wielu badań z zakresu ekologii i fizjologii pająków, uczestnik licznych projektów o tematyce arachnologicznej, pełnił funkcję biegłego z zakresu arachnologii.

Uczestnicy wszystkich spotkań, którzy pomogli w badaniach i mieli znaczący wkład w projekt: Dorota Łapińska, Anna i Natalia Klimas, Lidia Iwanowska-Szymańska i Teresa Szymańska, Agnieszka Stańczak, Katarzyna i Maciej Rejniak, Marta Szymańska, Kaja Nowakowska, Emilia Jęda, Sylvester Kociniak, Zbigniew Siciarz, Rafał Roszkowski, Wioletta Ołdak, Monika Brodowska, Magdalena i Zuzanna Kornackie, Magdalena Pawlik, Anna Pilarska, Kacper Major Aneta i Bartosz Walewscy, Mikołaj Żmudziński, Luiza Pietraszko, Agnieszka Różycka, Małgorzata Siuta, Małgorzata Czarniecka, Łucja Buczyńska, Joanna Didkowska i Jan Żak-Didkowska, Jarosław i Agnieszka Szmytkowscy, Kinga Zorii, Marcin Kaczyński, Marianna Łuczak, Milena Stefaniak, Agnieszka Bilecka, Kaja Sroczyńska, Grażyna Gryka, Monika Klejman, Diana Buczynska, Aleksandra Leśniak, Oleh Kushnir, Pawel, Tytus i Helena Stężyccy, Paula Walczak, Artur Gronecki, Beata Cymerman, Piotr Żułnowski, Małgorzata Falencka-Jabłońska, Paulina Matulka, Małgorzata Baranowska, Jolanta Łukasiak, Katarzyna Pytel, Katarzyna Kozłowska, Beata Szczesniak-Piwowarska i Helena Piwowarska.

"BioBlitz" - wyniki badań

W czasie trwania projektu zespół ekspertów i publiczności zidentyfikował setki organizmów należących do różnych grup biologicznych. Choć badania miały charakter rozpoznawczy i były ograniczone czasowo, ich wyniki pokazują, że ogród o charakterze historycznym, znajdujący się w centrum Warszawy, może być tętniącym życiem ekosystemem.

PRZECZYTAJ PEŁNY RAPORT Z BADAŃ (FORMAT PDF - 17 MB)

Dzięki "BioBlitz" lepiej poznaliśmy naturę Łazienek Królewskich, która okazała się jeszcze ciekawsza, intrygująca i zachwycająca. Projekt był przede wszystkim wielką przygodą, wyzwaniem i ogromną satysfakcją. W krótkim czasie i przy zmiennej aurze udało się nie tylko zaangażować różnych uczestników - od specjalistów po amatorów - lecz także uzyskać bogaty materiał badawczy. Był to moment, w którym łazienkowskie ogrody zmieniły się w otwarte laboratorium, a relacja z przyrodą nabrała zupełnie nowego wymiaru. "BioBlitz" udowodnił, że jeszcze wiele można odkryć i że przyroda w mieście zasługuje na uwagę, troskę i regularne badania.

Otworzył też przed nami nowe kierunki: od potrzeby dalszego monitoringu, przez rozwój edukacji przyrodniczej, aż po pytania o rolę instytucji kultury w budowaniu więzi z naturą. Był to projekt, który połączył wiedzę, pasję i ludzi.

"BioBlitz" - opinie o projekcie

Projekt spotkał się z wyjątkowo pozytywnym odbiorem uczestników. Wyniki ankiety ewaluacyjnej, przeprowadzonej bezpośrednio po wydarzeniu, potwierdzają wysoki poziom organizacyjny, istotny potencjał edukacyjny oraz integracyjny tego typu działań przyrodniczych w przestrzeni muzealnej.

Uczestnicy zadeklarowali zdobycie nowej wiedzy i chęć udziału w podobnych inicjatywach w przyszłości. Podkreślali możliwość odkrywania zwykle niedostępnych miejsc, a także kontakt ze specjalistami, którzy z pasją dzielili się wiedzą. Docenili możliwość poznania praktycznych technik badawczych, takich jak obrączkowanie ptaków czy obserwacja nocnych owadów, co pozwoliło im doświadczyć przyrody w nowy sposób.

Dzięki "BioBlitzowi" spojrzeli na Łazienki Królewskie jak na żywy ekosystem, pełen relacji i znaczeń, a nie tylko historyczne ogrody. Wydarzenie, budując poczucie bycia częścią miejskiego ekosystemu, zachęciło ich do uważniejszego obcowania z naturą, częstszych obserwacji i odkrywania przyrody razem z bliskimi. 

Dziękujemy ekspertom oraz publiczności za wkład w rozwój wiedzy o przyrodzie zabytkowych ogrodów Łazienek Królewskich.