• Salmakis i Hermafrodyta

Salmakis i Hermafrodyta

inne tytuły
La nymphe Salmacis veut embrasser le jeune Hermaphrodite qu'elle voit dans son bain
datowanie
1767-1771
rodzaj
grafika
technika
akwaforta, ruletka, rylec
materiał
papier żeberkowy
wymiary
22,9 x 16,9 [płyta: 22,1 x 14,3; kompozycja: 13,2 x 8,7] cm
sygnatury, napisy
u dołu, pod kompozycją, po lewej: C. Monnet del.; po prawej: Massard Sc.; pośrodku: La Nymphe Salmacis veut embrasser | le jeune Hermaphrodite, qu'elle voit | dans son Bain.
miejsce powstania
Paryż (Francja)
właściciel
Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
identyfikator
ŁKr 288
Więcej parametrów obiektu

Rycina przygotowana do wydania Les Métamorphoses d’Ovide (1767‒1771). W edycji książkowej ilustracja umieszczona była w tomie II (Livre IV, Fable IV. Pl. 52). Owidiusz w Metamorfozach pozostawił najpełniejszy opis mitu o Hermafrodycie (pierwsze opis pojawił się u greckiego historyka, Diodora z Sycylii (ok. 80‒20 p.n.e.). Hermafrodyta był syn Hermesa i Afrodyty. Zgodnie z tekstem Owidiusza był karmiony przez najady w grocie Idy, świętej góry Frygii. W wieku lat 15 udał się w podróż i dotarł do Karii, gdzie w lesie koło Halikarnasu napotkał Salmakis, nimfę mieszkającą w źródle. Salmakis nie chciała służyć Artemidzie, wolała za to stale się upiększać, oddawać przyjemnościom i lenistwu. Gdy ujrzała pięknego, lecz bardzo nieśmiałego młodzieńca zakochała się i zapałała do niego wielkim pożądaniem, niestety nieodwzajemnionym. Młodzieniec zmieszany płomiennym wyznaniem bronił się przed czułościami najady. Nie wiedział, że jest obserwowany przez nimfę ukrytą w zaroślach, zdjął odzienie i zażywał kąpieli w źródle. Salmakis nie mogła oprzeć się wzbierającej namiętności wskoczyła do wody i zaczęła obejmować, całować i pieścić młodzieńca. Ten opierał się dalej jej natarczywości, więc zdesperowana Salmakis, przepełniona pożądania, poprosiła bogów, aby połączyli ich na zawsze. I tak bogowie uczynili z obojga jedno ciało o cechach obu płci.

Historia Hermafrodyty pojawiała się w sztukach plastycznych już od starożytności, szczególnie w okresie hellenistycznym. Jednak sceny z udziałem Salmakis częściej ilustrowano dopiero od okresu nowożytnego. Ryciny zgodnie ze szczegółowym opisem Owidiusza przedstawia epizod, który rozergrał się w lesie, przy źródle. Salmakis została uchwycona w momencie, gdy wskakuje za Hermafrodytą do wody i zaczyna obejmować broniącego się młodzieńca. [Zob. J. Talbierska [w:] Metamorfozy. Królewska kolekcja grafiki Stanisława Augusta, ryciny z kolekcji Stanisława Augusta i ze zbiorów Jana Kantego Szembeka, kat. wyst. Pałac na Wyspie Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Warszawa 2013, kat. nr 52, s. 138.]

Czytaj więcejPowoduje pokazanie lub ukrycie reszty tekstu