Atena odwiedzająca muzy na Helikonie
- inne tytuły
- Minerve va sur le Mont Hélicon pour visiter les Muses
- datowanie
- 1767-1771
- rodzaj
- grafika
- technika
- akwaforta, ruletka, rylec
- materiał
- papier żeberkowy
- wymiary
- 22,9 x 17,0 [płyta: 22,1 x 14,3; kompozycja: 13,1 x 8,7] cm
- lokalizacja
- Magazyn
- sygnatury, napisy
- u dołu, pod kompozycją, po lewej: Car. Eisen inv.; po prawej: le Veau Sculp.; pośrodku: Minerve va sur le Mont Hélicon pour | visiter les Muses.; w prawym górnym rogu piórem w tonie brązowym: 60
- miejsce powstania
- Paryż (Francja)
- właściciel
- Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
- identyfikator
- ŁKr 291
Rycina przygotowana do wydania Les Métamorphoses d’Ovide (1767–1771). W edycji książkowej ilustracja umieszczona była w tomie II (Livre V, Fable III. Pl. 60).
Atena zrodzona z głowy Zeusa i ulubiona jego córka, należała do greckiego panteonu dwunastu najważniejszych bogów olimpijskich, była boginią mądrości, sztuki, wojny sprawiedliwej oraz opiekunką miast (szczególnie Aten i Sparty). Mity, w których główną rolę odgrywała Atena, utożsamiana z rzymską Minerwą, zostały zebrane przez Owidiusza w jednym miejscu. Cykl tych historii rozpoczyna przybycie bogini do siedziby muz na Helikonie, górze w Beocji z dwoma sławnymi źródłami: Aganippe i Hippokrene.
Scena opisana w V księdze Metamorfoz została na rycinie przedstawiona ze wszystkimi szczegółami. Na pierwszym planie znalazła się Atena w hełmie, z tarczą i włócznią, w towarzystwie muzy prezentującej źródło, które jak „Wieść niesie że z opoki Pegaza kopytem, […] w tych miejscach zostało dobytem”. Atena była świadkiem narodzin skrzydlatego konia z krwi Gorgony zabitej przez Perseusza, z tym większą ochotą podziwiała Hippokene – tzw. „Końskie źródło”. Miało ono trysnąć ze skały, gdy spragniony Pegaz mocno uderzył w nią kopytem. Na drugim planie, w sielskiej scenerii zasiadło osiem pozostałych córek Zeusa i Mnemozyne . Mimo, że przedstawione na niewielkich rozmiarów rycinie postaci muz są bardzo małe, dzięki niezwykłym umiejętnościom opracowania płyty przez Le Veau nawet trzymane przez nie atrybuty i instrumenty muzyczne są w pełni rozpoznawalne, przy czym artysta nie skupił się wyłącznie na ich wiernym odtworzeniu. Grupę muz charakteryzuje świetne opracowanie światłocieniowe, a całą kompozycję znakomite zróżnicowanie planów.
[Zob. M. Biłozór-Salwa, w: „Metamorfozy. Królewska kolekcja grafiki Stanisława Augusta, ryciny z kolekcji Stanisława Augusta i ze zbiorów Jana Kantego Szembeka”, kat. wyst., Pałac na Wyspie Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Warszawa 2013, kat. nr 60, s. 164.]
