Stajnie Pegaza. Konserwacja i remont Stajni Kubickiego na terenie Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie

18 października 2017 r. Muzeum Łazienki Królewskie podpisało w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego umowę na dofinansowanie prac budowlanych, remontowych i konserwatorskich w Stajniach Kubickiego.

Projekt "Stajnie Pegaza. Konserwacja i remont Stajni Kubickiego na terenie Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. Adaptacja obiektu do potrzeb ekspozycyjnych i edukacyjnych wraz z wprowadzeniem rozwiązań efektywnych energetycznie" realizowany był w ramach VIII osi priorytetowej "Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020". Jego wartość wyniosła 10 943 393,51 zł, w tym dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego - 7 104 734,46 zł oraz z budżetu państwa - 1 776 183,61.

Projekt objął zaplanowane na lata 2019-2021 prace budowlane, remontowe i konserwatorskie w Stajniach Kubickiego, głównym i najcenniejszym obiekcie tzw. folwarku łazienkowskiego, w skład którego wchodzą obiekty (oprócz stajni m.in. wozownia, kuźnia i pralnia) historycznie związane z tradycją hippiczną i wojskową Łazienek Królewskich. Odtworzona została historyczna forma i układ Stajni Kubickiego, z przebudowaną częścią centralną i przywróconymi historycznymi wrotami. Projekt objął również zaadaptowanie skrzydła wschodniego i zachodniego do potrzeb wystawienniczych. Teraz znajdują się tam nowe ekspozycje stałe, które umożliwiają realizację programu kulturalno-edukacyjnego. Pierwsza wystawa, tj. Powozownia im. Zbigniewa Prus-Niewiadomskiego, poświęcona zabytkom hipologicznym z XIX i XX w., obejmuje m.in. kolekcję pojazdów konnych oraz uprzęży w stylach: angielskim, krakowskim, śląskim i bałagulskim, a także akcesoria dla koni i jeźdźców. Druga ekspozycja, tj. Królewska Manufaktura Tkacka, prezentuje XIX-wieczne krosna żakardowe, dekoracyjne materiały, dziurkarkę oraz karty perforowane z zapisanymi wzorami tkanin.

Stajnie Kubickiego są dostępne dla wszystkim zwiedzającym, dzięki dostosowaniu obiektu do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

Celem projektu jest poprawa warunków prowadzenia działalności kulturalnej i edukacyjnej w obszarze kultury, zwiększenie dostępności infrastruktury oraz wzrost uczestnictwa społeczeństwa w kulturze poprzez rozwój potencjału kulturalnego i turystycznego Muzeum Łazienki Królewskie. Projekt dzięki bogatemu programowi edukacyjnemu i kulturowemu przyczynia się do wyrównywania szans w dostępie do kultury, również w odniesieniu do grup defaworyzowanych, wzrostu kompetencji kulturowych i kreatywności społeczeństwa.

Założeniem projektu jest:

  • umożliwienie uczestnictwa szerokim grupom odbiorców w programie kulturalnym i edukacyjnym wysokiej jakości;
  • włączanie osób niepełnosprawnych i zagrożonych wykluczeniem społecznym w interesujący program kulturalny i edukacyjny Muzeum;
  • poszerzenie możliwości rozpoznawania, rozbudzania i zaspokajania potrzeb oraz zainteresowań kulturalnych i edukacyjnych społeczności lokalnej i mieszkańców kraju;
  • zwiększenie powierzchni infrastrukturalnej do prowadzenia wysokiej jakości nowatorskich działań kulturalnych i edukacyjnych;
  • zmniejszenie różnic społecznych wynikających z niedostatecznego dostępu do atrakcyjnej oferty kulturalnej i edukacyjnej;
  • integrowanie społeczności lokalnej i budowanie kapitału społecznego, opartego na zinstytucjonalizowanej działalności kulturalnej i edukacyjnej;
  • wspieranie ochrony kultury, tradycji i dziedzictwa kulturowego;
  • zapewnienie możliwości promocji w kraju i za granicą oraz przyczynianie się do korzystnego postrzegania Muzeum przez społeczeństwo.

HISTORIA STAJNI KUBICKIEGO

ESEJ "POWSTAWANIE TKANIN WZORZYSTYCH"

W trosce o zrealizowanie projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej w sposób etyczny, jawny i przejrzysty, informujemy o możliwości sygnalizowania potencjalnych nieprawidłowości lub nadużyć finansowych pod adresem e-mail nadużycia.POIS@mfipr.gov.pl lub przez elektroniczny system zgłoszeń za pośrednictwem strony internetowej - stosowny formularz dostępny jest pod linkiem http://www.pois.gov.pl/strony/zglaszanie-nieprawidlowosci/.

Szczegółowe informacje o zasadach przetwarzania Pani/Pana danych osobowych w zakresie Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (POIiŚ 2014-2020) i przysługujących Pani/Panu prawach są dostępne m.in. na stronie internetowej:

W przypadku pytań, kontakt z Inspektorem Ochrony Danych Osobowych MFiPR jest możliwy pod adresem: ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa lub adresem poczty elektronicznej: iod@mfipr.gov.pl

KALENDARIUM PRAC W STAJNIACH KUBICKIEGO

Lipiec 2021 r. - uroczyste otwarcie
30 lipca Stajnie Kubickiego udostępnione zostały zwiedzającym. Wcześniej na spotkaniu z mediami, które odbyło się 17 lipca, podsumowany został projekt "Stajnie Pegaza", a kuratorzy po raz pierwszy oprowadzili gości po nowych wystawach stałych. Wykonane zostały również zdjęcia do wirtualnego spaceru po Stajniach Kubickiego, udostępnionego na stronie internetowej Muzeum.

Czerwiec 2021 r. - ekspozycja skompletowana
Zakończone zostały prace konserwatorskie przy zabytkowym krośnie żakardowym i dziurkarce. Obiekty odzyskały pełną ruchomość i trafią na wystawę w skrzydle wschodnim Stajni Kubickiego.

Maj 2021 r. - zabytkowe krosna po konserwacji
Pierwsze z żakardowych krosien, należące do unikatowej kolekcji Muzeum Łazienki Królewskie, jest już po konserwacji. W znajdującym się w Stajniach Kubickiego holu głównym umieszczona została kasa i sklepik muzealny z pamiątkami i publikacjami o tematyce hipicznej.

Kwiecień 2021 r. - przygotowywanie terenu wokół Stajni Kubickiego
Nieopodal budynku pojawiły się nowe ławki i egzotyczne drzewa w biało-zielonych donicach. W recepcji Stajni Kubickiego umieszczone zostały odrestaurowane drzwi, odkryte w czasie prac budowlanych. Pierwotnie łączyły ryzalit środkowy ze stajnią w zachodnim skrzydle. Drzwi posiadają ozdobne, historyczne okucia. Dobrze widoczne są też oryginalne warstwy malarskie. 

Marzec 2021 r. - aranżacja wystawy
Kuratorzy pracują nad aranżacją ekspozycji stałych w Stajniach Kubickiego. Zakończyli już opisy poszczególnych eksponatów, które umieszczone zostaną na specjalnych ekspozytorach.

Luty 2021 r. - transport eksponatów
Do nowo wyremontowanych Stajni Kubickiego z magazynów transportowane są muzealne eksponaty, które zostaną rozmieszczane w pomieszczeniach wystawowych.

Styczeń 2021 r. - w oczekiwaniu na eksponaty
Po zakończeniu prac remontowo-konserwatorskich Stajnie Kubickiego oczekują na muzealne eksponaty, które prezentowane będą na wystawach stałych.

Grudzień 2020 r. - zakończenie czynności odbiorczych i powrót ważnego eksponatu
Z końcem listopada sfinalizowane zostały czynności związane z odbiorem Stajni Kubickiego. Natomiast 10 grudnia do muzealnych zbiorów powrócił powóz legendarnej marki Mylord, który dzięki pracom konserwatorskim odzyskał dawny blask. Oznacza to, że w Stajniach Kubickiego znajdują się już wszystkie powozy, które prezentowane będą na tworzonej ekspozycji, tzw. zarówno muzealne obiekty, jak i te przekazane w depozyt.

Listopad 2020 r. - zakończenie prac
Zakończyły się trwające od 2019 r. prace budowlane, remontowe i konserwatorskie w Stajniach Kubickiego. Główny i najcenniejszy obiekt tzw. folwarku łazienkowskiego odzyskał swój dziewiętnastowieczny blask. Obecnie prowadzone są czynności związane z odbiorem budynku oraz weryfikacją dokumentacji powykonawczej.

Październik 2020 r. - prace na finiszu
Na terenie Stajni Kubickiego trwają intensywne prace wykończeniowe. Montowana jest stolarka okienna, na podłogi kładziony jest drewniany i ceramiczny bruk, a wnętrze zyskuje nowe glazury. Ponadto instalowane są toalety, umywalki oraz inne elementy wyposażenia łazienek. Trwają również prace na zewnątrz. Brukowany niegdyś dziedziniec ponownie zyskuje kamienny bruk. Jak wynika z XIX-wiecznych planów, w minionych stuleciach na placu znajdowały się również trójprzęsłowe płotki, służące prawdopodobnie do wiązania koni, poidło i studnia. Dodatkowo, w centralnym punkcie, rosło okazałe drzewo.

Wrzesień 2020 r. - prace nad ekspozycją
Trwa remont kanalizacji zewnętrznej Stajni Kubickiego. W budynku układane są posadzi i prowadzony jest montaż wrót. Ponadto dobiegają końca prace związane z elewacją obiektu. Równocześnie przygotowywana jest nowa ekspozycja.Do zabytkowych stajni i wozowni powrócą pojazdy konne, uprzęże, siodła, stroje oraz akcesoria hipiczne, które prezentowane będą na ekspozycji stałej. Wszystko to uzupełni kolekcja broni myśliwskiej. Odrębną częścią wystawy będzie pomieszczenie wozowni w skrzydle wschodnim, gdzie wyeksponowane zostaną m.in. krosna żakardowe.

Sierpień 2020 r. - intensywne pracebudowlane
W Stajniach Kubickiego trwają prace budowlane. Malowana jest elewacja budynku i montowane są obróbki blacharskie. We wnętrzu układane są zaś płytki. Ponadto zamówione zostały drewniane elementy wystroju i wyposażenia Stajni Kubickiego. Wykonano również szablony wrót na zawiasach.

Lipiec 2020 r. - wydłużenie terminu prac
Na terenie Stajni Kubickiego zakończono już roboty rozbiórkowe, czyszczenie elewacji i większość prac naprawczych. Obecnie wykonywane są tynki i instalacje wewnętrzne. Zlecono również produkcję wrót. Następnie obiekt pomalowany zostanie w wybranym przez konserwatorów kolorze, zbliżonym do pierwotnej barwy budynku. Prace w Stajniach Kubickiego przedłużone zostały do 30 października 2020 r. z powodu ich rozszerzenia o remont kanalizacji zewnętrznej i roboty dodatkowe.

Czerwiec 2020 r. - wewnętrzne prace wykończeniowe
We wnętrzach stajni i wozowni rozpoczęły się roboty wykończeniowe. W decydującą fazę weszły prace instalacyjne (mimo przerwy spowodowanej koronawirusem). Wybrana została ponadto kolorystyka zewnętrzna Stajni Kubickiego, która zbliżona jest do historycznej barwy budynku. Przygotowano także specjalne otwory pod wrota, które staną się ozdobą Stajni Kubickiego.

Maj 2020 - wznowienie prac
Po krótkim zawieszeniu robót z powodu pandemii kornawirusa, pracownicy wrócili na plac budowy w Stajniach Kubickiego. Obecnie trwają prace przy czyszczeniu elewacji i naprawie dachu. W celu nadania budynkowi koloru najbliższego pierwowzorowi wykonywane są próby kolorystyczne. Przygotowane zostały również otwory pod montaż historycznych wrót, które staną się częścią wewnętrznej ekspozycji. Dokumentacja projektowa została uszczegółowiona; dobrano materiały wykończeniowe, ceramiki do toalet oraz urządzenia i artykuły sanitarne.

Kwiecień 2020 r. - odkrycia w Stajaniach Kubickiego
W Stajniach Kubickiego odnaleziono zamurowane oryginalne drzwi z wnętrza budynku, które pierwotnie łączyły ryzalit środkowy ze stajnią zlokalizowaną w zachodnim skrzydle. Drzwi posiadają ozdobne okucia historyczne. Dobrze widoczne są też na nich oryginalne warstwy malarskie. Po odrestaurowaniu drzwi staną się częścią wewnętrznej ekspozycji. Usunięcie tynku ze ścian potwierdziło założone w projekcie tezy, że budynek został zaprojektowany symetrycznie. Odkrycie zabudowanych przejść jest dowodem na to, że po każdej stronie osi głównej znajdowała się taka sama ilość otworów drzwiowych. Ponadto potwierdzona została pierwotna kolorystyka wnętrz, która pozwoli przywrócić Stajniom Kubickiego ich historyczny wygląd.

Marzec 2020 r. - kontynuacja robót
W podziemnej kondygnacji Stajni Kubickiego rozprowadzone zostały instalacje, wykonano też nowe ścianki działowe i tynki. Prace trwały również na zewnątrz - ekologiczną metodą sodowania oczyszczana została elewacja. Nadzór konserwatorski ustala kolorystykę elewacji i wnętrz. Badania w oparciu o próbki stratygraficzne pozwolą, jak najlepiej odtworzyć historyczne barwy XIX-wiecznego budynku. Ponadto wybrane już zostały: typ centrali wentylacyjnej, lampy, wyposażenie sanitariatów, płytki ceramiczne oraz galanteria sanitarna. W najbliższym czasie wykonawca zaprezentuje wzorcowe okno po konserwacji i sposób montażu nawiewników, które będą zapobiegać parowaniu się szyb. W związku z pandemią koronawirusa pracownicy Muzeum Łazienki Królewskie i członkowie zespołu projektowego pracują zdalnie. 16 marca podjęto decyzję o zamknięciu budowy. Stajnie Kubickiego są nieczynne i odpowiednio zabezpieczone.

Luty 2020 r. - prace wewnętrzne i zewnętrzne
W budynku stajni i wozowni zakładana jest nowa instalacja. Trwa też montaż rur. Wcześniej zakończono prace izolacyjne. Pracownicy badają ponadto stan więźby dachowej, czyli drewniany szkielet dachu Stajni Kubickiego, który przenosi obciążenie z pokrycia dachowego na konstrukcję ścian nośnych.

Styczeń 2020 r. - kolejny miesiąc robót
W prawie dwustuletnich Stajniach Kubickiego rozpoczęły się prace rozbiórkowe. W związku z tym, że w obiekcie przewidywana jest całkowita wymiana instalacji centralnego ogrzewania, najpierw przystąpiono do demontażu, zlikwidowano m.in. stare rury i grzejniki. Prowadzone są również prace związane z wymianą instalacji wodno-kanalizacyjnej. W celu ustabilizowania Stajni Kubickiego podbito centralną część budynku.

Grudzień 2019 r. - pierwsze prace w Stajniach Kubickiego
W Stajniach Kubickiego, najcenniejszym z obiektów tzw. folwarku łazienkowskiego, trwają prace renowacyjne. Wcześniej zakończono tam realizacje budowlane polegające na podbiciu fundamentów oraz pogłębieniu piwnic w centralnej części budynku. Prace te wykonano w celu stworzenia nowoczesnych toalet dla zwiedzających oraz zlikwidowania na parterze różnic w poziomach, tak by ułatwić dostęp do obiektu osobom z niepełnosprawnościami ruchowymi. Dodatkowo ustawiono też tablice informacyjne dotyczące projektu "Stajnie Pegaza". Podjęte w jego ramach działania mają na celu stworzenie nowej przestrzeni wystawienniczej w Stajniach Kubickiego i udostępnienie jej wszystkim zwiedzającym.